Commit | Line | Data |
---|---|---|
af1460df TG |
1 | <!DOCTYPE html> |
2 | <html lang="tr"> | |
3 | <head> | |
4 | <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=utf-8" /> | |
5 | <title>E-posta Öz Savunma - GnuPG şifreleme yardımıyla gözetimle mücadele rehberi</title> | |
6 | <meta name="keywords" content="GnuPG, GPG, openpgp, gözetim, gizlilik, e-posta, güvenlik, GnuPG2" /> | |
7 | <meta name="description" content="E-posta gözetimi temel haklarımızı ihlal eder ve ifade özgürlüğümüzü tehdit | |
8 | eder. Bu rehberle 40 dakikada GnuPG yardımıyla e-posta öz savunmayı | |
9 | öğreneceksiniz." /> | |
10 | <meta name="viewport" content="width=device-width, initial-scale=1" /> | |
11 | <link rel="stylesheet" href="../static/css/main.css" /> | |
12 | <link rel="shortcut icon" | |
13 | href="../static/img/favicon.ico" /> | |
14 | </head> | |
15 | ||
16 | <body> | |
17 | <!--<div style="text-align: center; padding: 2.5px; background-color: #a94442; color:#fcf8e3;"> | |
18 | <p>Due to Enigmail's PGP functionality being migrated into Icedove and Thunderbird, steps 2 and 3 of the guide are currently out of date.</p><p> Thank you for your patience while we're working on a new round of updates.</p></div>--> | |
19 | <!-- PLACE FUNDRAISER MODAL WINDOW HERE --> | |
20 | <!-- ~~~~~~~~~ GnuPG Header and introduction text ~~~~~~~~~ --> | |
21 | <header class="row" id="header"><div> | |
22 | ||
23 | ||
24 | <h1>E-Posta Öz Savunma</h1> | |
25 | ||
26 | ||
27 | <!-- Language list for browsers that do not have JS enabled --> | |
28 | <ul id="languages" class="os"> | |
df6b9b09 | 29 | <li><a href="/en">English - v6.0</a></li> |
af1460df TG |
30 | <!--<li><a href="/cs">čeština - v4.0</a></li> |
31 | <li><a href="/de">Deutsch - v4.0</a></li> | |
32 | <li><a href="/el">ελληνικά - v3.0</a></li> | |
33 | <li><a href="/es">español - v4.0</a></li> | |
34 | <li><a href="/fa">فارسی - v4.0</a></li> | |
35 | <li><a href="/fr">français - v4.0</a></li> | |
36 | <li><a href="/it">italiano - v3.0</a></li> | |
37 | <li><a href="/ja">日本語 - v4.0</a></li> | |
38 | <li><a href="/pt-br">português do Brasil - v3.0</a></li> | |
39 | <li><a href="/ro">română - v3.0</a></li> | |
40 | <li><a href="/ru">русский - v4.0</a></li> | |
41 | <li><a href="/sq">Shqip - v4.0</a></li> | |
42 | <li><a href="/sv">svenska - v4.0</a></li>--> | |
90e80b42 | 43 | <li><a href="/tr">Türkçe - v6.0</a></li> |
af1460df TG |
44 | <!--<li><a href="/zh-hans">简体中文 - v4.0</a></li>--> |
45 | <li><a href="https://libreplanet.org/wiki/GPG_guide/Translation_Guide"> | |
46 | <strong><span style="color: #2F5FAA;">ÇEVİRİN!</span></strong></a></li> | |
47 | </ul> | |
48 | ||
49 | <ul id="menu" class="os"> | |
53bb457d | 50 | <li class="spacer"><a href="index.html" class="current">Kurulum rehberi</a></li> |
af1460df TG |
51 | |
52 | <!--<li> | |
53 | <a href="mac.html">Mac OS</a></li>--> | |
54 | <!--<li> | |
55 | <a href="windows.html">Windows</a></li>--> | |
53bb457d | 56 | <li class="spacer"><a href="workshops.html">Arkadaşlarınıza Öğretin</a></li> |
af1460df TG |
57 | <li class="spacer"><a |
58 | href="https://fsf.org/share?u=https://u.fsf.org/zb&t=Herkes%20için%20e-posta%20şifreleme%20via%20%40fsf"> | |
59 | Paylaş | |
60 | <img src="../static/img/gnu-social.png" class="share-logo" | |
61 | alt="[GNU Social]" /> | |
62 | <img src="../static/img/mastodon.png" class="share-logo" | |
63 | alt="[Mastodon]" /> | |
64 | <img src="../static/img/reddit-alien.png" class="share-logo" | |
65 | alt="[Reddit]" /> | |
66 | <img src="../static/img/hacker-news.png" class="share-logo" | |
67 | alt="[Hacker News]" /></a></li> | |
68 | </ul> | |
69 | ||
70 | ||
71 | <!-- ~~~~~~~~~ FSF Introduction ~~~~~~~~~ --> | |
72 | <div id="fsf-intro"> | |
73 | ||
74 | <h3><a href="https://u.fsf.org/ys"><img | |
75 | alt="Özgür Yazılım Vakfı" | |
76 | src="../static/img/fsf-logo.png" /> | |
77 | </a></h3> | |
78 | ||
79 | <div class="fsf-emphasis"> | |
80 | ||
81 | <p>Bilgisayar kullanıcılarının hakları için mücadele ediyoruz ve özgür yazılım | |
82 | geliştirilmesini destekliyoruz. Kitlesel gözetime karşı koymak bizim için | |
83 | oldukça önemlidir.</p> | |
84 | ||
85 | <p><strong>E-Posta Öz Savunmayı desteklemek için lütfen bağışta bulunun. Dünya | |
86 | genelinde gizliliklerini korumaya yönelik ilk adımlarını atmaya çalışan | |
87 | insanların yararı için bu rehberi geliştirmeyi sürdürmeye ve daha fazla | |
88 | malzeme üretmeye ihtiyacımız var.</strong></p> | |
89 | ||
90 | </div> | |
91 | ||
92 | <p><a | |
93 | href="https://crm.fsf.org/civicrm/contribute/transact?reset=1&id=14&mtm_campaign=email_self_defense&mtm_kwd=guide_donate"><img | |
94 | style="width:160px" | |
95 | alt="Bağış" | |
96 | src="../static/img/tr/donate.png" /></a></p> | |
97 | ||
98 | </div> | |
99 | ||
100 | ||
101 | <!-- End #fsf-intro --> | |
102 | <!-- ~~~~~~~~~ Guide Introduction ~~~~~~~~~ --> | |
103 | <div class="intro"> | |
104 | ||
105 | <p><a id="infographic" href="infographic.html"><img | |
106 | src="../static/img/tr/infographic-button.png" | |
107 | alt="İnfografiğimizi görüntüleyin ve paylaşın →" /></a> Kitlesel gözetim, temel haklarımızı ihlal eder ve ifade özgürlüğümüzü | |
108 | tehdit eder. Bu rehber size gözetime karşı basit bir öz savunma tekniği olan | |
109 | e-posta şifrelemeyi öğretecek. Bu rehberi tamamladığınızda, ele geçiren bir | |
110 | gözetim failinin veya hırsızın okuyamayacağına emin olabileceğiniz şekilde | |
111 | karıştırılmış e-postalar gönderip alabileceksiniz. Bütün ihtiyacınız olan | |
112 | İnternet bağlantısı olan bir bilgisayar, bir e-posta hesabı ve yaklaşık kırk | |
113 | dakika.</p> | |
114 | ||
115 | <p>Gizleyecek hiç bir şeyiniz olmasa bile şifrelemeyi kullanmak, iletişim | |
116 | kurduğunuz insanların gizliliğini korumaya yardımcı olur ve kitlesel gözetim | |
117 | sistemlerinin işini zorlaştırır. Eğer gizleyecek önemli bir şeyiniz varsa, | |
118 | yalnız değilsiniz, burada kullanmayı öğreneceğiniz araçlar, insan hakları | |
119 | ihlalleri, yolsuzluk ve diğer suçları ifşa eden kişilerin kimliklerini | |
120 | korumak için kullandığı araçların aynısıdır.</p> | |
121 | ||
122 | <p><a | |
123 | href="https://gnu.org/philosophy/surveillance-vs-democracy.tr.html">Hakkımızda | |
124 | toplanan veri miktarının azaltılması</a> için şifreleme kullanmanın yanında, | |
125 | gözetlemeye karşı politik bir mücadeleye de girmek gerekir. Ancak ilk | |
126 | aşamada kendinizi korumak ve iletişiminiz üzerindeki gözetimi zorlaştırmak | |
127 | önemlidir. Bu rehber size bu konuda yardımcı olacak. Bu rehber yeni | |
128 | başlayanlar için tasarlanmış olsa da, GnuPG hakkında temel bilgiye sahip | |
129 | veya deneyimli bir özgür yazılım kullanıcısı bile olsanız, gelişmiş ipuçları | |
130 | ve <a href="workshops.html">arkadaşlarınıza nasıl öğretebileceğinize ilişkin | |
131 | kısmıyla</a> hoşunuza gidecek.</p> | |
132 | ||
133 | </div> | |
134 | <!-- End .intro --> | |
135 | </div></header> | |
136 | ||
137 | ||
138 | <!-- End #header --> | |
139 | <!-- ~~~~~~~~~ Section 1: Get the pieces ~~~~~~~~~ --> | |
140 | <section class="row" id="section1"><div> | |
141 | ||
142 | ||
143 | <!-- ~~~~~~~~~ section introduction: interspersed text ~~~~~~~~~ --> | |
144 | <div class="section-intro"> | |
145 | ||
146 | <h2><em>#1</em> Hazırlık Aşaması</h2> | |
147 | ||
148 | <p class="notes">Bu rehber, <a href="https://www.gnu.org/philosophy/free-sw.tr.html">özgür | |
149 | lisanslı</a> yazılımlara dayanarak hazırlanmıştır. Bu yazılımlar tamamen | |
150 | şeffaftır ve herhangi bir kimse bunları kopyalayabilir veya kendi | |
151 | sürümlerini oluşturabilir. Bu özellik sayesinde bu yazılımlar özel mülk | |
152 | yazılımlara (örneğin Windows veya macOS) göre gözetime karşı daha | |
153 | güvenlidir. Özgür yazılım hakkında daha fazla bilgi için <a | |
154 | href="https://u.fsf.org/ys">fsf.org</a> sitesini ziyaret edebilirsiniz.</p> | |
155 | ||
156 | <p>Çoğu GNU/Linux işletim sistemi, GnuPG kurulu bir şekilde gelir, dolayısıyla | |
157 | bu sistemlerden birini kullanıyorsanız GnuPG'yi ayrıca indirmenize gerek | |
158 | yok. Eğer macOS veya Windows kullanıyorsanız, GnuPG indirme adımlarını | |
159 | aşağıda bulabilirsiniz. Bu rehberi kullanarak şifreleme kurulumunuzu | |
160 | yapılandırmadan önce bilgisayarınızda bir masaüstü e-posta programının | |
161 | kurulu olması gerekiyor. Çoğu GNU/Linux dağıtımında, IceDove gibi bir | |
162 | e-posta programı halihazırda kuruludur, alternatif olarak "Thunderbird" de | |
163 | kurulu olabilir. E-posta programları, tarayıcı üzerinden eriştiğiniz e-posta | |
164 | hesaplarınıza (örneğin GMail) ulaşmanın bir başka yoludur, ancak ek | |
165 | özellikler sağlarlar.</p> | |
166 | ||
167 | <p>Zaten bir e-posta programına sahipseniz, <a href="#step-1b">2. adım</a>a | |
168 | atlayabilirsiniz.</p> | |
169 | ||
170 | </div> | |
171 | ||
172 | ||
173 | <!-- End .section-intro --> | |
174 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
175 | <div id="step-1a" class="step"> | |
176 | <div class="sidebar"> | |
177 | ||
178 | <p><img | |
179 | src="../static/img/tr/screenshots/step1a-install-wizard.png" | |
180 | alt="Adım 1.A: Kurulum Sihirbazı" /></p> | |
181 | ||
182 | </div> | |
183 | <!-- /.sidebar --> | |
184 | <div class="main"> | |
185 | ||
186 | <h3><em>Adım 1.a</em> E-Posta programınızı e-posta hesabınızı kullanacak şekilde | |
187 | ayarlayın</h3> | |
188 | ||
189 | <p>E-posta programınızı açın ve e-posta hesabınızı kuracak olan sihirbazı (adım | |
190 | adım gidiş yolunu) izleyin. Bu sihirbaz genellikle "Hesap Ayarları" → | |
191 | "E-posta Hesabı Ekle" kısmından başlatılabilir. E-posta sunucu ayarlarınızı | |
192 | sistem yöneticinizden veya e-posta hesabınızın yardım bölümünden edinmeniz | |
193 | gerekiyor.</p> | |
194 | <br /> | |
195 | ||
196 | ||
197 | <!-- ~~~~~~~~~ Troubleshooting ~~~~~~~~~ --> | |
198 | <div class="troubleshooting"> | |
199 | ||
200 | <h4>Sorun Giderme</h4> | |
201 | ||
202 | <dl> | |
203 | <dt>Sihirbaz açılmıyor</dt> | |
204 | <dd>Sihirbazı kendiniz başlatabilirsiniz, ancak başlatma menü seçeneği e-posta | |
205 | programında farklı isimlendirilmiş olabilir. Başlatma düğmesi, programın ana | |
206 | menüsü içerisinde, "Yeni" (New) veya benzer bir başlığın altında, "Hesap | |
207 | ekle" (Add account) veya "Yeni/Mevcut e-posta hesabı" (New/Existing email | |
208 | account) benzeri bir başlığa sahiptir.</dd> | |
209 | ||
210 | <dt>E-posta programım hesabımı bulamıyor veya hiç bir e-posta indirmiyor</dt> | |
211 | <dd>Doğru ayarlamaları bulmak için, Web'te bir arama yapmadan önce, ilgili | |
212 | e-posta sistemini kullanan diğer kişilere sormanızı öneriyoruz.</dd> | |
213 | ||
214 | <dt>Menüyü bulamıyorum</dt> | |
215 | <dd>Yeni e-posta programlarında, menü üst üste üç tane yatay çubukla temsil | |
216 | ediliyor.</dd> | |
217 | ||
218 | <dt class="feedback">Sorununuz için bir çözüm bulamadınız mı?</dt> | |
219 | <dd class="feedback">Lütfen <a | |
220 | href="https://libreplanet.org/wiki/GPG_guide/Public_Review">geribildirim | |
221 | sayfamızdan</a> bize ulaşın.</dd> | |
222 | </dl> | |
223 | ||
224 | </div> | |
225 | <!-- /.troubleshooting --> | |
226 | </div> | |
227 | <!-- End .main --> | |
228 | </div> | |
229 | ||
230 | ||
231 | <!-- End #step1-a .step --> | |
232 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
233 | <div id="step-1b" class="step"> | |
234 | <div class="main"> | |
235 | ||
236 | <h3><em>Adım 1.b</em> Terminali hazırlayın ve GnuPG kurun</h3> | |
237 | ||
238 | <p>Bir GNU/Linux makine kullanıyorsanız, GnuPG zaten kurulu olmalıdır, <a | |
239 | href="#step-1b">2. adım</a>a atlayabilirsiniz.</p> | |
240 | <p>Eğer macOs veya Windows kullanıyorsanız, ilk yapmanız gereken GnuPG | |
241 | programını kurmaktır. Aşağıda işletim sisteminizi seçin ve belirtilen | |
242 | adımları izleyin. Bu rehberin geri kalan kısmındaki adımlar tüm işletim | |
243 | sistemleri için aynıdır. </p> | |
244 | ||
245 | ||
246 | <!-- ~~~~~~~~~ MACOS ~~~~~~~~~ --> | |
247 | <div class="troubleshooting"> | |
248 | ||
249 | <h4>MacOS</h4> | |
250 | ||
251 | <dl> | |
252 | <dt>GnuPG kurmak için üçüncü parti bir paket yöneticisi kullanın</dt> | |
253 | <dd>Sahip olduğunuz macOs "Terminal" adı verilen bir program yüklü olarak | |
254 | gelmektedir, bu programı kullanarak GnuPG'yi komut satırından | |
255 | kuracağız. Ancak varsayılan macOS paket yöneticisi GnuPG ve diğer özgür | |
256 | yazılımların (Emacs, GIMP veya Inkscape) kurulumlarını zorlaştırmaktadır.<br/> | |
257 | İşleri kolaylaştırmak için, GnuPG'yi kurmak üzere "Homebrew" adı verilen | |
258 | üçüncü parti paket yöneticisini ayarlamanızı öneriyoruz. <a | |
259 | href="https://brew.sh/">Homebrew</a> anasayfasındaki bağlantıyı kopyalayın | |
260 | ve Terminal'e yapıştırın. Enter tuşuna basarak işlemin tamamlanmasını | |
261 | bekleyin.<br/> | |
262 | Tamamlandığı zaman, programı aşağıdaki komutu Terminal'e girerek kurun:<br/> | |
263 | <span style="color:#2f5faa; font-family: monospace;">brew install gnupg | |
264 | gnupg2</span>. Kurulum tamamlandığında, rehberin geri kalan kısmındaki | |
265 | adımları takip edebilirsiniz.</dd> | |
266 | </dl> | |
267 | ||
268 | </div> | |
269 | ||
270 | ||
271 | <!-- /.troubleshooting --> | |
272 | <!-- ~~~~~~~~~ WINDOWS ~~~~~~~~~ --> | |
273 | <div class="troubleshooting"> | |
274 | ||
275 | <h4>Windows</h4> | |
276 | ||
277 | <dl> | |
278 | <dt>GnuPG'yi GPG4Win programını indirerek edinin</dt> | |
279 | <dd><a href="https://www.gpg4win.org/">GPG4Win</a>, GnuPG'yi içeren bir e-posta | |
280 | ve şifreleme yazılım paketidir. İndirin ve kurun, sorulduğunda varsayılan | |
281 | seçenekleri seçin. Kurulduktan sonra, oluşturduğu tüm pencereleri | |
282 | kapatabilirsiniz.<br/> | |
283 | ||
284 | ||
285 | <p class="notes">Bu rehberdeki geri kalan adımları takip etmek için, "PowerShell" adı verilen | |
286 | programı kullanacaksınız, bazı yerlerde bu programdan "terminal" olarak da | |
287 | söz ediliyor. Bu program bilgisayarınızı komut satırından yönetmenizi | |
288 | sağlar.</p> | |
289 | </dd> | |
290 | </dl> | |
291 | ||
292 | </div> | |
293 | <!-- /.troubleshooting --> | |
294 | </div> | |
295 | <!-- End .main --> | |
296 | </div> | |
297 | ||
298 | ||
299 | <!-- End #step1-b .step --> | |
300 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
301 | <div id="terminology" class="step"> | |
302 | <div class="main"> | |
303 | ||
304 | <h3>GnuPG, OpenPGP, hangisi?</h3> | |
305 | ||
306 | <p>Genelde GnuPG, GPG, GNU Privacy Guard, OpenPGP ve PGP birbirinin yerine | |
307 | kullanılan terimlerdir. Teknik olarak, OpenPGP (Pretty Good Privacy - | |
308 | Oldukça İyi Gizlilik) şifreleme standardıdır ve GNU Privacy Guard (GNU | |
309 | Gizlilik Muhafızı) (sıklıkla GPG veya GnuPG olarak kısaltılır) bu standardı | |
310 | gerçekleştiren programdır. GnuPG'nin, GnuPG2 adı verilen yeni bir sürümü de | |
311 | vardır.</p> | |
312 | ||
313 | </div> | |
314 | <!-- End .main --> | |
315 | </div> | |
316 | ||
317 | <!-- End #terminology.step--> | |
318 | </div></section> | |
319 | ||
320 | ||
321 | <!-- End #section1 --> | |
322 | <!-- ~~~~~~~~~ Section 2: Make your keys ~~~~~~~~~ --> | |
323 | <section id="section2" class="row"><div> | |
324 | ||
325 | ||
326 | <!-- ~~~~~~~~~ section introduction: interspersed text ~~~~~~~~~ --> | |
327 | <div class="section-intro"> | |
328 | ||
329 | <h2><em>#2</em> Anahtarlarınızı oluşturun</h2> | |
330 | <p><img style="float:right; width:400px; margin-bottom:20px;" src="../static/img/tr/screenshots/step2a-01-make-keypair.png" alt="Anahtar biçiminde kafaya sahip, gizli ve açık anahtar tutan bir robot"/></p> | |
331 | ||
332 | <p>GnuPG sistemini kullanmak için bir açık anahtara, bir de gizli anahtara | |
333 | (ikisi birlikte anahtar çifti olarak biliniyor) ihtiyacınız | |
334 | var. Anahtarların her biri, sadece size özgü olarak rastgele üretilmiş, | |
335 | rakam ve harflerden oluşan uzun bir karakter dizisidir. Açık ve gizli | |
336 | anahtarınız, özel bir matematiksel fonksiyon yardımıyla birbiriyle | |
337 | ilişkilendirilmiştir.</p> | |
338 | ||
339 | <p>Açık anahtarınız, fiziksel bir anahtar gibi değildir. Çünkü anahtar sunucusu | |
340 | adı verilen bir çevrim içi dizinde açık olarak saklanmaktadır. Kullanıcılar | |
341 | bu açık anahtarı indirip, GnuPG ile birlikte, size gönderecekleri | |
342 | e-postaları şifrelemek için kullanırlar. Anahtar sunucusunu, size şifreli | |
343 | bir e-posta göndermek isteyen insanların açık anahtarınızı aradıkları bir | |
344 | telefon defteri gibi düşünebilirsiniz.</p> | |
345 | ||
346 | <p>Gizli anahtarınız ise, fiziksel bir anahtar gibidir. Çünkü onu sadece | |
347 | kendinizde (kendi bilgisayarınızda) saklarsınız. GnuPG ve gizli anahtarınızı | |
348 | birlikte, diğer insanlar tarafından size gönderilmiş olan şifreli | |
349 | e-postaları çözmek için kullanabilirsiniz. <span style="font-weight: | |
350 | bold;">Gizli anahtarınızı, ne amaçla olursa olsun, hiç kimseyle | |
351 | paylaşmamanız gerekiyor.</span></p> | |
352 | ||
353 | <p>Bu anahtarları, şifreleme ve çözmenin yanında, iletileri imzalamak ve diğer | |
354 | kişilerin imzalarını doğrulamak için de kullanabilirsiniz. Bu konuyu bir | |
355 | sonraki bölümde daha ayrıntılı konuşacağız.</p> | |
356 | ||
357 | </div> | |
358 | ||
359 | ||
360 | <!-- End .section-intro --> | |
361 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
362 | <div id="step-2a" class="step"> | |
363 | <div class="sidebar"> | |
364 | <p><img | |
365 | src="../static/img/tr/screenshots/step2a-02-make-keypair.png" | |
366 | alt="Adım 2.A: Anahtar çiftinizi oluşturun" /></p> | |
367 | <br /> | |
368 | <p><img | |
369 | src="../static/img/tr/screenshots/step2a-03-make-keypair.png" | |
370 | alt="Adım 2.A: Parolanızı ayarlayın" /></p> | |
371 | <br /> | |
372 | ||
373 | </div> | |
374 | <!-- /.sidebar --> | |
375 | <div class="main"> | |
376 | ||
377 | <h3><em>Adım 2.a</em> Bir anahtar çifti oluşturun</h3> | |
378 | <h6>Anahtar çiftinizi oluşturun</h6> | |
379 | <p>(GNU/Linux'te) <span style="color:#2f5faa; font-family: monospace;">Ctrl + | |
380 | Alt + T</span> kısa yolunu veya uygulamalarınızda arayarak bir terminal açın | |
381 | ve anahtar çiftinizi oluşturmak için aşağıdaki kodu kullanın:</p> | |
382 | ||
383 | <p class="notes">GnuPG programını kullanarak bir anahtar çifti oluşturmak için terminalde | |
384 | komut satırı kullanacağız. Terminal GNU/Linux sisteminde zaten kurulu | |
385 | olmalıdır, macOS veya Windows kullanıyorsanız, 1. bölümde de kullandığımız | |
386 | "Terminal" (macOS) ve "PowerShell" (Windows) programlarını kullanın.</p> | |
387 | ||
388 | <p>süreci başlatmak için # <span style="color:#2f5faa; font-family: | |
389 | monospace;">gpg --full-generate-key</span>.</p> | |
390 | <p># Ne tür bir anahtar oluşturmak istediğiniz sorusuna yanıt olarak, | |
391 | varsayılan seçenek olan <span style="color:#2f5faa; font-family: | |
392 | monospace;"> 1 RSA and RSA</span> seçin.</p> | |
393 | <p># Güçlü bir anahtar için şu anahtar boyutunu girin: <span | |
394 | style="color:#2f5faa; font-family: monospace;">4096</span>.</p> | |
395 | <p># Süre sonu olarak <span style="color:#2f5faa; font-family: | |
396 | monospace;">2y</span> (2 yıl) seçmenizi öneriyoruz.</p> | |
397 | <p>Kurulumu kişisel bilgilerinizle sürdürmek için bilgi isteklerini takip edin.</p> | |
398 | ||
399 | <br /> | |
400 | <h6>Parolanızı ayarlayın</h6> | |
401 | <p>"Parola" ekranında, güçlü bir parola seçin! Kendiniz bir parola düşünebilir | |
402 | veya Diceware yöntemini kullanabilirsiniz. Kendinizin bir parola üretmesi | |
403 | daha hızlı olur, ancak güvenli olmayabilir. Diceware yöntemi daha uzun sürer | |
404 | ve zar atmayı gerektirir, ancak saldırganların bulmasını daha da zorlaştıran | |
405 | bir parola üretir. Bu yöntemi kullanmak için, Micah Lee'nin <a | |
406 | href="https://theintercept.com/2015/03/26/passphrases-can-memorize-attackers-cant-guess/"> | |
407 | şu yazısındaki</a> "Make a secure passphrase with Diceware" (Diceware ile | |
408 | güçlü bir parola oluşturun) başlıklı bölümü okuyabilirsiniz.</p> | |
409 | ||
410 | ||
411 | <p>Eğer, kendiniz bir parola seçmek isterseniz, en az on iki karakterden oluşan | |
412 | ve en azından bir adet küçük harf, bir adet büyük harf ve en azından bir | |
413 | adet rakam veya noktalama işareti içeren hatırlayabileceğiniz bir şey | |
414 | olmalıdır. Başka yerde kullandığınız bir parolayı kesinlikle seçmeyin. Doğum | |
415 | günleri, telefon numaraları, hayvan isimleri, şarkı sözleri, kitaplardan | |
416 | alıntılar, vb. gibi tanınabilir desenler kullanmayın.</p> | |
417 | ||
418 | <br /> | |
419 | ||
420 | ||
421 | <!-- ~~~~~~~~~ Troubleshooting ~~~~~~~~~ --> | |
422 | <div class="troubleshooting"> | |
423 | ||
424 | <h4>Sorun Giderme</h4> | |
425 | <dl> | |
426 | <dt>GnuPG kurulu değil</dt> | |
427 | <dd> | |
428 | GPG kurulu değil. Bunu doğrulamak için <span style="color:#2f5faa; | |
429 | font-family: monospace;">gpg --version</span> komutunu | |
430 | kullanabilirsiniz. Eğer GnuPG kurulu değilse, çoğu GNU/Linux işletim | |
431 | sisteminde aşağıdaki gibi veya buna benzer bir sonuç gösterecektir: <span | |
432 | style="color:#2f5faa; font-family: monospace;">Command 'gpg' not found, but | |
433 | can be installed with: sudo apt install gnupg</span>. İki noktadan sonra | |
434 | gösterilen komutu kullanarak kurabilirsiniz.</dd> | |
435 | ||
436 | <dt>Parola oluşturmam çok uzun sürdü</dt> | |
437 | <dd>Önemli değil. Parolanız hakkında düşünmeniz önemli. Hazır olduğunuzda | |
438 | anahtarınızı oluşturmak için ilk adımdan tekrar başlayın.</dd> | |
439 | ||
440 | <dt>Anahtarımı nasıl görebilirim?</dt> | |
441 | <dd> | |
442 | Tüm anahtarları görmek için şu komutu kullanın: <span style="color:#2f5faa; | |
443 | font-family: monospace;">gpg --list-keys</span>. Sizin anahtarlarınız da bu | |
444 | durumda listelenmelidir ve daha sonra Edward'ın ki de listelenecektir (<a | |
445 | href="#section3">3. bölüm</a>). Sadece kendi anahtarınızı görmek | |
446 | istiyorsanız şu komutu kullanabilirsiniz: <span style="color:#2f5faa; | |
447 | font-family: monospace;">gpg --list-key [eposta@adresiniz]</span>. Özel | |
448 | anahtarınızı görmek için de <span style="color:#2f5faa; font-family: | |
449 | monospace;">gpg --list-secret-key</span> komutunu kullanabilirsiniz.</dd> | |
450 | ||
451 | <dt>Daha fazla kaynak</dt> | |
452 | <dd>Bu süreç hakkında daha fazla bilgi için <a | |
453 | href="https://www.gnupg.org/gph/en/manual/c14.html#AEN25">The GNU Privacy | |
454 | Handbook</a> (GNU Gizlilik El Kitabına) bakabilirsiniz. "RSA and RSA" | |
455 | (varsayılan) yöntemine bağlı kaldığınızdan emin olun, çünkü bu yöntem | |
456 | belgede önerilen algoritmalardan daha yeni ve daha güvenlidir. Ayrıca daha | |
457 | da fazla güvenlik için anahtarınızın en azından 4096 bit olduğundan da emin | |
458 | olun.</dd> | |
459 | ||
460 | <dt class="feedback">Sorununuz için bir çözüm bulamadınız mı?</dt> | |
461 | <dd class="feedback">Lütfen <a | |
462 | href="https://libreplanet.org/wiki/GPG_guide/Public_Review">geribildirim | |
463 | sayfamızdan</a> bize ulaşın.</dd> | |
464 | </dl> | |
465 | ||
466 | </div> | |
467 | ||
468 | ||
469 | <!-- /.troubleshooting --> | |
470 | <!-- ~~~~~~~~~ Troubleshooting ~~~~~~~~~ --> | |
471 | <div class="troubleshooting"> | |
472 | ||
473 | <h4>Gelişmiş</h4> | |
474 | <dl> | |
475 | <dt>Gelişmiş anahtar çiftleri</dt> | |
476 | <dd>GnuPG yeni bir anahtar çifti oluşturduğunda, imzalama işlevini, şifreleme | |
477 | işlevinden <a href="https://wiki.debian.org/Subkeys">alt anahtarlar</a> | |
478 | yardımıyla ayırır. Eğer alt anahtarları dikkatli kullanırsanız, GnuPG | |
479 | kimliğinizi daha güvenli kullanabilir ve ele geçirilmiş bir anahtardan çok | |
480 | daha hızlı bir şekilde kurtulabilirsiniz. <a | |
481 | href="https://alexcabal.com/creating-the-perfect-gpg-keypair/">Alex | |
482 | Cabal</a> ve <a href="http://keyring.debian.org/creating-key.html">Debian | |
483 | viki</a> güvenli alt anahtar yapılandırmasına ilişkin kullanışlı rehberler | |
484 | sağlıyor.</dd> | |
485 | </dl> | |
486 | ||
487 | </div> | |
488 | <!-- /.troubleshooting --> | |
489 | </div> | |
490 | <!-- End .main --> | |
491 | </div> | |
492 | ||
493 | ||
494 | <!-- End #step-2a .step --> | |
495 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
496 | <div id="step-2b" class="step"> | |
497 | <div class="sidebar"> | |
498 | <p><img | |
499 | src="../static/img/tr/screenshots/step2b-04-upload-and-certificate.png" | |
500 | alt="Adım 2.B: Sunucuya gönder ve bir sertifika üret" /></p> | |
501 | ||
502 | </div> | |
503 | <!-- /.sidebar --> | |
504 | <div class="main"> | |
505 | ||
506 | <h3><em>Adım 2.b</em> Oluşturduktan sonra yapılması gereken bazı önemli adımlar</h3> | |
507 | ||
508 | <h6>Anahtarınızı bir anahtar sunucusuna yükleyin</h6> | |
509 | <p>Anahtarınızı bir anahtar sunucusuna yükleyeceğiz, böylece size şifreli ileti | |
510 | göndermek isteyen birisi, açık anahtarınızı İnternet'ten | |
511 | indirebilecek. Yüklerken menüden seçebileceğiniz bir çok anahtar sunucusu | |
512 | mevcut, ama hepsi birbirinin kopyası olduğundan hangisini kullanırsanız | |
513 | kullanın fark etmeyecektir. Buna rağmen yeni bir anahtar yüklendiğinde | |
514 | birbirleriyle eşleşmeleri bir kaç saat sürebilir.</p> | |
515 | <p># Anahtar kimliğinizi (keyID) kopyalayın: <span style="color:#2f5faa; | |
516 | font-family: monospace;">gnupg --list-key [eposta@adresiniz]</span> komutu | |
517 | açık anahtar bilginizi görüntüleyecektir, bu bilgiler içerisinde sayılar ve | |
518 | harflerden oluşan tekil bir dizi şeklindeki anahtar kimliği (keyID) de | |
519 | var. Bu keyID'yi kopyalayın, çünkü bir sonraki komutta ihtiyacınız olacak.</p> | |
520 | <p># Anahtarınızı bir sunucuya yükleyin: <span style="color:#2f5faa; | |
521 | font-family: monospace;">gpg --send-key [keyID]</span></p> | |
522 | ||
523 | <br /> | |
524 | ||
525 | <h6>Anahtarınızı bir dosyaya aktarın</h6> | |
526 | <p>Bir sonraki komutu kullanarak gizli anahtarınızı dışa aktarın, çünkü bir | |
527 | sonraki <a href="#section3">adımda</a> onu bir e-posta istemcisine | |
528 | alabileceksiniz. Anahtarınızın ele geçirilmesinden kaçınmak için güvenilir | |
529 | bir yerde saklayın ve aktarmanız gerektiğinde güvenli bir şekilde | |
530 | yaptığınızdan emin olun. Anahtarlarınızın dışa aktarımı şu komutlarla | |
531 | yapılabilir:</p> | |
532 | ||
533 | <span style="color:#2f5faa; font-family: monospace;"> $ gpg | |
534 | --export-secret-keys -a [keyid] > gizli_anahtarim.asc<br/> | |
535 | $ gpg --export -a [keyid] > gizli_anahtarim.asc<br/> | |
536 | </span><br /> | |
537 | ||
538 | <br /> | |
539 | ||
540 | <h6>Bir iptal sertifikası üretin</h6> | |
541 | <p>Anahtarınızı kaybetmeniz veya gizliliğinin tehlikeye girmesi durumuna karşı | |
542 | bir sertifika üretmek ve şimdilik bilgisayarınızda güvenilir bir yerde | |
543 | saklamak isteyebilirsiniz (iptal sertifikanızı en iyi hangi şekillerde | |
544 | saklayabileceğinizi öğrenmek için <a href="#step-6c">6.C adımına</a> | |
545 | bakabilirsiniz). Bu adım, e-posta öz savunma için esastır, bu konu hakkında | |
546 | daha fazlasını <a href="#section5">5. bölümde</a> öğrenebilirsiniz.</p> | |
547 | ||
548 | <p># Anahtar kimliğinizi (keyID) kopyalayın: <span style="color:#2f5faa; | |
549 | font-family: monospace;">gnupg --list-key [eposta@adresiniz]</span> komutu | |
550 | açık anahtar bilginizi görüntüleyecektir, bu bilgiler içerisinde sayılar ve | |
551 | harflerden oluşan tekil bir dizi şeklindeki anahtar kimliği (keyID) de | |
552 | var. Bu keyID'yi kopyalayın, çünkü bir sonraki komutta ihtiyacınız olacak.</p> | |
553 | <p># Bir iptal sertifikası üretmek için: <span style="color:#2f5faa; | |
554 | font-family: monospace;">gpg --gen-revoke --output iptal.asc [keyID]</span></p> | |
555 | <p># İptal için bir gerekçe sunmanızı isteyecek, <span style="color:#2f5faa; | |
556 | font-family: monospace;">1 "key has been compromised"</span> (anahtarın | |
557 | gizliliği tehlikeye düştü) seçmenizi öneriyoruz</p> | |
558 | <p># Bir gerekçe sunmanız gerekmiyor, ama yapabilirsiniz, boş bir satır için | |
559 | Enter'a basın ve seçiminizi doğrulayın.</p> | |
560 | ||
561 | <br /> | |
562 | ||
563 | ||
564 | <!-- ~~~~~~~~~ Troubleshooting ~~~~~~~~~ --> | |
565 | <div class="troubleshooting"> | |
566 | ||
567 | <h4>Sorun Giderme</h4> | |
568 | ||
569 | <dl> | |
570 | <dt>Anahtarım çalışmıyor veya "permission denied" (izin verilmedi) hatası | |
571 | alıyorum</dt> | |
572 | <dd>Tüm diğer dosya veya dizinlerde olduğu gibi gpg anahtarları da izne | |
573 | tabiler. Eğer bunlar doğru ayarlanmamışsa sisteminiz anahtarınız kabul | |
574 | etmeyebilir. Bir sonraki adımı kullanarak izinleri denetleyebilir ve doğru | |
575 | izinler şeklinde güncelleyebilirsiniz.<br/><br/> | |
576 | ||
577 | # İzinlerinizi denetleyin: <span style="color:#2f5faa; font-family: | |
578 | monospace;">ls -l ~/.gnupg/*</span><br/><br/> | |
579 | # Sadece kendiniz için okuma, yazma ve çalıştırma izinlerini verin, | |
580 | başkaları için değil. Bunlar dizininiz için önerilen izinlerdir. <br/> | |
581 | Bunun için şunu kullanabilirsiniz: <span style="color:#2f5faa; font-family: | |
582 | monospace;">chmod 700 ~/.gnupg</span><br/><br/> | |
583 | # Sadece kendiniz için okuma, yazma ve çalıştırma izinlerini verin, | |
584 | başkaları için değil. Bunlar dizininiz içindeki anahtarlar için önerilen | |
585 | izinlerdir. <br/> | |
586 | Bunun için şunu kullanabilirsiniz: <span style="color:#2f5faa; font-family: | |
587 | monospace;">chmod 600 ~/.gnupg/*</span><br/><br/> | |
588 | ||
589 | <p class="notes">Eğer (hangi nedenle olursa olsun) ~/.gnupg içinde kendi dizinlerinizi | |
590 | oluşturduysanız, o dizinlere de bu izinleri uygulamanız | |
591 | gerekiyor. Dizinlerin açılabilmesi için çalıştırma izinlerine ihtiyacı | |
592 | var. İzinler üzerine daha fazla bilgi için <a | |
593 | href="https://helpdeskgeek.com/linux-tips/understanding-linux-permissions-chmod-usage/">bu | |
594 | ayrıntılı bilgi rehberini</a> inceleyebilirsiniz.</p><br/> | |
595 | </dd> | |
596 | <dt class="feedback">Sorununuz için bir çözüm bulamadınız mı?</dt> | |
597 | <dd class="feedback">Lütfen <a | |
598 | href="https://libreplanet.org/wiki/GPG_guide/Public_Review">geribildirim | |
599 | sayfamızdan</a> bize ulaşın.</dd> | |
600 | </dl> | |
601 | ||
602 | </div> | |
603 | ||
604 | ||
605 | <!-- /.troubleshooting --> | |
606 | <!-- ~~~~~~~~~ Troubleshooting ~~~~~~~~~ --> | |
607 | <div class="troubleshooting"> | |
608 | ||
609 | <h4>Gelişmiş</h4> | |
610 | ||
611 | <dl> | |
612 | <dt>Anahtar sunucuları hakkında daha fazla bilgi</dt> | |
613 | <dd>Anahtar sunucuları hakkında daha fazla bilgiyi <a | |
614 | href="https://www.gnupg.org/gph/en/manual/x457.html">bu kılavuzda</a> | |
615 | bulabilirsiniz. <a | |
616 | href="https://sks-keyservers.net/overview-of-pools.php">sks web sitesi</a> | |
617 | de birbirine bağlı anahtar sunucularının bir listesini tutuyor. Ayrıca, | |
618 | bilgisayarınızda bir dosya olarak da <a | |
619 | href="https://www.gnupg.org/gph/en/manual/x56.html#AEN64">anahtarınızı | |
620 | doğrudan dışa aktarabilirsiniz</a>.</dd> | |
621 | ||
622 | <dt>Anahtarlarınızı aktarmak</dt> | |
623 | <dd>Anahtarlarınızı aktarmak için aşağıdaki komutları kullanın. Anahtarınızın | |
624 | gizliliğinin tehlikeye girmemesi için güvenilir bir yerde saklayın ve | |
625 | aktarırken güvenli bir şekilde yaptığınızdan emin olun. Bir anahtarın içe ve | |
626 | dışa aktarılması aşağıdaki komutlarla yapılabilir:<br/> | |
627 | ||
628 | <span style="color:#2f5faa; font-family: monospace;"> $ gpg | |
629 | --export-secret-keys -a keyid > gizli_anahtarim.asc<br/> | |
630 | $ gpg --export -a keyid > acik_anahtarim.asc<br/> | |
631 | $ gpg --import gizli_anahtarim.asc<br/> | |
632 | $ gpg --import acik_anahtarim.asc<br/> | |
633 | </span> | |
634 | ||
635 | <p>Görüntülen keyID'nin doğru olduğundan emin olun, eğer öyleyse devam edin ve | |
636 | en yüksek güvenilirlik ("ultimate trust") ayarlayın:</p> | |
637 | <span style="color:#2f5faa; font-family: monospace;"> $ gpg --edit-key | |
638 | [eposta@adresiniz] </span><br/> | |
639 | ||
640 | Bu sizin anahtarınız olduğu için, <span style="color:#2f5faa; font-family: | |
641 | monospace;">ultimate</span> seçmeniz gerekiyor. Başkasının anahtarına bu | |
642 | şekilde en yüksek güveni vermemelisiniz. | |
643 | ||
644 | <p class="notes"> İzinler hakkında daha fazla bilgi için <a href="#step-2b">2.B adımındaki | |
645 | sorun gidermeye</a> bakabilirsiniz. Anahtarları aktarırken izinler | |
646 | değişebilir ve hatalarla karşılaşabilirsiniz. Dizin ve dosyalarınızın doğru | |
647 | izinleri olması durumunda bunlardan kolayca kaçınabilirsiniz</p> | |
648 | </dd> | |
649 | </dl> | |
650 | ||
651 | </div> | |
652 | <!-- /.troubleshooting --> | |
653 | </div> | |
654 | <!-- End .main --> | |
655 | </div> | |
656 | <!-- End #step-2b .step --> | |
657 | </div></section> | |
658 | ||
659 | ||
660 | <!-- End #section2 --> | |
661 | <!-- ~~~~~~~~~ Section 3: Set up email encryption ~~~~~~~~~ --> | |
662 | <section id="section3" class="row"><div> | |
663 | ||
664 | ||
665 | <!-- ~~~~~~~~~ section introduction: interspersed text ~~~~~~~~~ --> | |
666 | <div class="section-intro"> | |
667 | ||
668 | <h2><em>#3</em> E-posta şifrelemeyi kurun</h2> | |
669 | <p class="notes">Icedove (veya Thunderbird) e-posta programında PGP işlevselliği bütünleşik | |
670 | bir şekilde geliyor, bu da kullanmayı oldukça kolaylaştırıyor. Bu adımlarda | |
671 | bu e-posta istemcilerinde anahtarınızı nasıl bütünleştirebileceğinizi ve | |
672 | kullanabileceğinizi göstereceğiz.</p> | |
673 | ||
674 | </div> | |
675 | ||
676 | ||
677 | <!-- End .section-intro --> | |
678 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
679 | <div id="step-3a" class="step"> | |
680 | <div class="sidebar"> | |
681 | ||
682 | <p><img src="../static/img/tr/screenshots/step3a-open-key-manager.png" | |
683 | alt="Adım 3.A: E-posta Menüsü" /></p> | |
684 | <br /> | |
685 | <p><img src="../static/img/tr/screenshots/step3a-import-from-file.png" | |
686 | alt="Adım 3.A: Dosyadan Al" /></p> | |
687 | <br /> | |
688 | <p><img src="../static/img/tr/screenshots/step3a-success.png" | |
689 | alt="Adım 3.A: Başarılı" /></p> | |
690 | <br /> | |
691 | <p><img src="../static/img/tr/screenshots/step3a-troubleshoot.png" | |
692 | alt="Adım 3.A: Sorun giderme" /></p> | |
693 | </div> | |
694 | <!-- /.sidebar --> | |
695 | <div class="main"> | |
696 | ||
697 | <h3><em>Adım 3.a</em> E-postanız için şifrelemeyi kurun</h3> | |
698 | E-postanız için şifrelemeyi kurduktan sonra, İnternet üzerindeki şifreli | |
699 | trafiğe katkı sağlamaya başlayabilirsiniz. İlk olarak gizli anahtarınızı | |
700 | e-posta istemcinize aktaracağız ve diğer kişilerden şifreli e-posta almak | |
701 | veya göndermek için açık anahtarlarını sunuculardan nasıl çekebileceğimizi | |
702 | öğreneceğiz. | |
703 | ||
704 | <p># E-posta istemcinizi açın ve "Araçlar" → <span | |
705 | style="color:#2f5faa;">OpenPGP Yöneticisi</span>'ni kullanın</p> | |
706 | <p># "Dosya" → <span style="color:#2f5faa;">Dosyadan Gizli Anahtar(lar) | |
707 | Al</span> seçin</p> | |
708 | <p># <a href="#step-3b">3.b</a> adımınzda anahtarı dışa aktarırken | |
709 | [gizli_anahtarim.asc] adıyla kaydettiğiniz dosyayı seçin</p> | |
710 | <p># Parolanızı kullanarak kilidini açın</p> | |
711 | <p># İşlemin başarıyla tamamlandığını doğrulayan "OpenPGP anahtarları başarıyla | |
712 | içe aktarıldı" penceresi görüntülenecek</p> | |
713 | <p># (Icedove'da )"Düzenle" veya (Thunderbird'de) "Araçlar" → "Hesap | |
714 | ayarları" → "Uçtan uca şifreleme" kısmına gidin ve anahtarınızın içe | |
715 | aktarıldığından emin olun ve <span style="color:#2f5faa;">Bu anahtara | |
716 | Kişisel Anahtar olarak davran</span> seçeneğini seçin.</p> | |
717 | ||
718 | </div> | |
719 | ||
720 | ||
721 | <!-- End .main --> | |
722 | <!-- ~~~~~~~~~ Troubleshooting ~~~~~~~~~ --> | |
723 | <div class="main"> | |
724 | <div class="troubleshooting"> | |
725 | <h4>Sorun Giderme</h4> | |
726 | <dl> | |
727 | <dt>İçe aktarma doğru çalıştı mı emin değilim</dt> | |
728 | <dd> | |
729 | "Hesap ayarları" → "Uçtan Uca Şifreleme" (Icedove'da "Düzenle" veya | |
730 | Thunderbird'de "Araçlar" altında) kısmına bakın. Burada kişisel | |
731 | anahtarınızın bu e-posta ile ilişkilendirilip ilişkilendirilmediğini | |
732 | göreceksiniz. Eğer ilişkilendirilmemişse, <span | |
733 | style="color:#2f5faa;">Anahtar ekle</span> seçeneğini tekrar | |
734 | deneyebilirsiniz. Doğru, etkin gizli anahtar dosyasına sahip olduğunuzdan | |
735 | emin olun. | |
736 | </dd> | |
737 | ||
738 | <dt class="feedback">Sorununuz için bir çözüm bulamadınız mı?</dt> | |
739 | <dd class="feedback">Lütfen <a | |
740 | href="https://libreplanet.org/wiki/GPG_guide/Public_Review">geribildirim | |
741 | sayfamızdan</a> bize ulaşın.</dd> | |
742 | </dl> | |
743 | ||
744 | </div> | |
745 | <!-- /.troubleshooting --> | |
746 | </div> | |
747 | <!-- End .main --> | |
748 | </div> | |
749 | <!-- End #step3-a .step --> | |
750 | </div></section> | |
751 | ||
752 | ||
753 | <!-- End #section3 --> | |
754 | <!-- ~~~~~~~~~ Section 4: Try it out ~~~~~~~~~ --> | |
755 | <section class="row" id="section4"><div> | |
756 | ||
757 | ||
758 | <!-- ~~~~~~~~~ section introduction: interspersed text ~~~~~~~~~ --> | |
759 | <div class="section-intro"> | |
760 | ||
761 | <h2><em>#4</em> Deneyin!</h2> | |
762 | <p><img style="float:right; width:250px; margin-bottom:20px;" src="../static/img/tr/screenshots/section3-try-it-out.png" alt="Kedisi olan birinin bir sunucuya bağlandığını gösteren bir çizim"/></p> | |
763 | <p>Şimdi, Edward isminde, şifrelemeyi kullanmayı bilen bir FSF bilgisayar | |
764 | programıyla bir yazışma denemesi yapacaksınız. Aksi belirtilmedikçe, bu | |
765 | adımlar gerçek, canlı bir insanla yapacağınız yazışmayla aynı adımlardır.</p> | |
766 | ||
767 | ||
768 | <!-- <p> | |
769 | NOTE: Edward is currently having some technical difficulties, so he | |
770 | may take a long time to respond, or not respond at all. We're sorry about | |
771 | this and we're working hard to fix it. Your key will still work even without | |
772 | testing with Edward.</p> --> | |
773 | </div> | |
774 | ||
775 | ||
776 | <!-- End .section-intro --> | |
777 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
778 | <div id="step-4a" class="step"> | |
779 | <div class="sidebar"> | |
780 | ||
781 | <p><img | |
782 | src="../static/img/tr/screenshots/step4a-send-key-to-Edward.png" | |
783 | alt="Adım 4.A Anahtarı Edward'a gönderin." /></p> | |
784 | ||
785 | </div> | |
786 | <!-- /.sidebar --> | |
787 | <div class="main"> | |
788 | ||
789 | <h3><em>Adım 4.A</em> Edward'a açık anahtarınızı gönderin</h3> | |
790 | ||
791 | <p>Bu adım gerçek insanlarla yazışırken kullanmanız gerekmeyen özel bir | |
792 | adımdır. E-posta programınızın menüsünde, Araçlar → OpenPGP Anahtar | |
793 | Yöneticisi seçeneğine gidin. Anahtarınızı açılan penceredeki listede görüyor | |
794 | olmalısınız. Anahtarınıza sağ tıklayıp <span style="color:#2f5faa;">Açık | |
795 | Anahtarları E-posta İle Gönderin</span> seçeneğini seçin. Bu, aynı Yaz | |
796 | düğmesine bastığınızdaki gibi taslak bir ileti oluşturacaktır, sadece | |
797 | eklenti olarak açık anahtar dosyanızı içerecektir.</p> | |
798 | ||
799 | <p>İleti adresi olarak <a href="mailto:edward-tr@fsf.org">edward-tr@fsf.org</a> | |
800 | girin. E-postanın konu ve gövde kısmına en azından bir kelime (ne | |
801 | isterseniz) yazın. İletiyi henüz göndermeyin.</p> | |
802 | ||
803 | <p>Edward'ın e-postanızı sizin anahtar dosyanızla açabilmesini istiyoruz, bu | |
804 | yüzden bu ilk özel ileti şifresiz olacaktır. "Güvenlik" açılır listesinden | |
805 | <span style="color:#2f5faa">Şifreleme</span> seçeneğini seçerek şifrelemenin | |
806 | kapalı olduğundan emin olun. Şifreleme kapandığında Gönder'e tıklayın.</p> | |
807 | ||
808 | <p class="notes">Edward'ın yanıtlaması iki veya üç dakikayı bulabilir. Bu arada, ileriye | |
809 | atlayıp, rehberin <a href="#section6">İyi Kullanın</a> bölümünü | |
810 | inceleyebilirsiniz. Yanıt geldiğinde, bir sonraki adıma geçin. Buradan | |
811 | sonrası, gerçek bir insanla yazışırken ki durumla aynıdır.</p> | |
812 | ||
813 | <p>Edward'ın yanıtını açarken, özel anahtarınızı kullanarak gelen e-postanın | |
814 | şifresini çözebilmek için GnuPG sizden parolanızı isteyebilir.</p> | |
815 | ||
816 | </div> | |
817 | <!-- End .main --> | |
818 | </div> | |
819 | ||
820 | ||
821 | <!-- End #step-4a .step --> | |
822 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
823 | <div id="step-4b" class="step"> | |
824 | <div class="sidebar"> | |
825 | ||
826 | <p><img | |
827 | src="../static/img/tr/screenshots/step4b-option1-verify-key.png" | |
828 | alt="Adım 4.B 1. Seçenek Anahtarı doğrula" /></p> | |
829 | ||
830 | <br /> | |
831 | <p><img | |
832 | src="../static/img/tr/screenshots/step4b-option2-import-key.png" | |
833 | alt="Adım 4.B 2. Seçenek Anahtarı içe aktar" /></p> | |
834 | </div> | |
835 | ||
836 | <!-- /.sidebar --> | |
837 | <div class="main"> | |
838 | ||
839 | <h3><em>Adım 4.b</em> Şifrelenmiş bir deneme e-postası gönderin</h3> | |
840 | <h6>Edward'ın anahtarını edinin</h6> | |
841 | <p>Edward'a bir e-postayı şifrelemek için, onun açık anahtarına ihtiyacınız | |
842 | var, bu nedenle şimdi o anahtarı bir anahtar sunucusundan | |
843 | indireceksiniz. Bunu iki şekilde yapabilirsiniz:</p> | |
844 | <p><strong>1. seçenek</strong> İlk e-postanıza gelen Edward'ın yanıtında, | |
845 | Edward'ın açık anahtarı da vardı. E-postanın sağında, yazma alanının tam | |
846 | üstünde, yanında bir kilit ve küçük bir çark olan "OpenPGP" düğmesini | |
847 | bulacaksınız. Buna tıklayın ve "Bu ileti henüz sahip olmadığınız bir | |
848 | anahtarla gönderildi" metninin yanındaki <span | |
849 | style="color:#2f5faa">Keşfet</span> seçeneğini seçin. Edward'ın anahtarının | |
850 | ayrıntılarını içeren bir pencere açılacak.</p> | |
851 | ||
852 | <p><strong>2. seçenek</strong> OpenPGP yöneticinizi açın ve "Anahtar | |
853 | sunucuları" kısmında <span style="color:#2f5faa">Anahtarları Çevrim içi | |
854 | Keşfet</span> seçeneğini seçin. Burada Edward'ın e-posta adresini doldurun | |
855 | ve Edward'ın anahtarını içe aktarın.</p> | |
856 | ||
857 | <p><span style="color:#2f5faa">Kabul edildi (doğrulanmadı)</span> seçeneği bu | |
858 | anahtarı anahtar yöneticinize ekleyecektir ve böylece artık Edward'a şifreli | |
859 | e-postalar göndermek veya gelen dijital imzaları doğrulamak için | |
860 | kullanabileceksiniz.</p> | |
861 | ||
862 | <p class="notes">Edward'ın anahtarını içe aktarmayı onayladığınız açılır pencerede, bu | |
863 | anahtarla ilişkili birçok farklı e-posta adresini göreceksiniz. Bu doğrudur; | |
864 | anahtarı güvenle içe aktarabilirsiniz.</p> | |
865 | ||
866 | <p class="notes">Bu e-posta Edward'ın açık anahtarıyla şifrelendiğinden, şifresinin çözülmesi | |
867 | için Edward'ın gizli anahtarına ihtiyaç var. Edward bu anahtara sahip tek | |
868 | kişi olduğu için, onun dışında hiç kimse e-postanın şifresini çözemez.</p> | |
869 | ||
870 | <br /> | |
871 | <h6>Edward'a şifrelenmiş bir e-posta gönderin</h6> | |
872 | ||
873 | <p> E-posta programınızda, adres olarak <a | |
874 | href="mailto:edward-tr@fsf.org">edward-tr@fsf.org</a> olan yeni bir e-posta | |
875 | yazın. Konuyu "Şifreleme Deneme" veya benzeri bir şey yapın ve gövdeye bir | |
876 | şeyler yazın.</p> | |
877 | ||
878 | <p>Bu sefer, "Güvenlik" açılır menüsünden <span style="color:#2f5faa">Şifreleme | |
879 | gerektir</span> seçeneğini seçerek şifrelemenin açık olduğundan emin | |
880 | olun. Şifreleme açılınca Gönder'e tıklayın.</p> | |
881 | ||
882 | <br /> | |
883 | ||
884 | ||
885 | <!-- ~~~~~~~~~ Troubleshooting ~~~~~~~~~ --> | |
886 | <div class="troubleshooting"> | |
887 | ||
888 | <h4>Sorun Giderme</h4> | |
889 | ||
890 | <dl> | |
891 | <dt>"Recipients not valid, not trusted or not found" (Alıcılar geçerli değil, | |
892 | güvenli değil veya bulunamadı)</dt> | |
893 | <dd>Henüz açık anahtarına sahip olmadığınız birine şifreli bir e-posta | |
894 | gönderiyor olabilirsiniz. Yukarıdaki adımları takip ederek anahtarı anahtar | |
895 | yöneticinize aktardığınızdan emin olun. OpenPGP Anahtar Yöneticisini açın ve | |
896 | alıcının orada listelendiğinden emin olun.</dd> | |
897 | ||
898 | <dt>İleti gönderilemiyor</dt> | |
899 | <dd>Şifreli e-postanızı göndermeye çalışırken şu iletiyi görmeniz gerekiyor: "Bu | |
900 | ileti uçtan uca şifreleme ile gönderilemiyor, çünkü şu alıcıların | |
901 | anahtarlarıyla ilgili bir sorun var: edward-tr@fsf.org". Bu genellikle | |
902 | "kabul edilmemiş (doğrulanmamış) seçenek" ile içe aktardığınız anlamına | |
903 | geliyor. Bu anahtara OpenPGP Anahtar Yöneticisinde sağl tıklayarak anahtar | |
904 | özelliklerine gidin ve ilgili pencerenin alt kısmındaki "Kabul" seçeneğinde | |
905 | <span style="color:#2f5faa">Evet, ama bunun doğru anahtar olduğunu | |
906 | doğrulamadım</span> seçeneğini seçin. E-postayı tekrar gönderin.</dd> | |
907 | ||
908 | <dt>Edward'ın anahtarını bulamıyorum</dt> | |
909 | <dd>Gönder'e tıkladığınızdan beri oluşan pencereleri kapatın. İnternet'e bağlı | |
910 | olduğunuzdan emin olun ve tekrar deneyin. Eğer bu da çalışmazsa, bir anahtar | |
911 | sunucusu seçmenizi istediğinde farklı bir sunucu seçerek tüm süreci yeniden | |
912 | deneyin.</dd> | |
913 | ||
914 | <dt>Giden (Sent) dizininde çözülmüş iletiler</dt> | |
915 | <dd>Başkalarının anahtarıyla şifrelenmiş iletileri çözemezseniz de, e-posta | |
916 | programınız otomatik olarak açık anahtarınızla şifrelenmiş bir kopya | |
917 | saklayacaktır, bunları Giden dizininde normal bir e-posta olarak | |
918 | görebileceksiniz. Bu oldukça normaldir ve gönderdiğiniz e-postanın | |
919 | şifrelenmediği anlamına gelmez.</dd> | |
920 | ||
921 | <dt class="feedback">Sorununuz için bir çözüm bulamadınız mı?</dt> | |
922 | <dd class="feedback">Lütfen <a | |
923 | href="https://libreplanet.org/wiki/GPG_guide/Public_Review">geribildirim | |
924 | sayfamızdan</a> bize ulaşın.</dd> | |
925 | </dl> | |
926 | ||
927 | </div> | |
928 | ||
929 | ||
930 | <!-- /.troubleshooting --> | |
931 | <!-- ~~~~~~~~~ Troubleshooting ~~~~~~~~~ --> | |
932 | <div class="troubleshooting"> | |
933 | ||
934 | <h4>Gelişmiş</h4> | |
935 | ||
936 | <dl> | |
937 | <dt>İletileri komut satırı kullanarak şifreleyin</dt> | |
938 | <dd>İletileri ve dosyaları <a | |
939 | href="https://www.gnupg.org/gph/en/manual/x110.html">komut satırını</a> | |
940 | kullanarak da şifreleyebilirsiniz, eğer tercihiniz buysa. "--armor" | |
941 | seçeneği, şifrelenmiş çıktının bilindik karakter kümesiyle görünmesini | |
942 | sağlayacaktır.</dd> | |
943 | </dl> | |
944 | ||
945 | </div> | |
946 | <!-- /.troubleshooting --> | |
947 | </div> | |
948 | <!-- End .main --> | |
949 | </div> | |
950 | ||
951 | ||
952 | <!-- End #step-4b .step --> | |
953 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
954 | <div id="step-headers_unencrypted" class="step"> | |
955 | <div class="main"> | |
956 | ||
957 | <h3><em>Önemli:</em> Güvenlik ipuçları</h3> | |
958 | ||
959 | <p>E-postanızı şifreleseniz bile, konu satırı şifrelenmemektedir, bu nedenle | |
960 | oraya özel bilgi yazmayın. Alıcı ve gönderici adresleri de | |
961 | şifrelenmemektedir, dolayısıyla bir gözetim sistemi kiminle iletişim | |
962 | kurduğunuzu tespit edebilir. Ayrıca, gözetim failleri, ne söylediğinizi | |
963 | bilmeseler de, GnuPG'yi kullandığınızı bileceklerdir. Ek gönderdiğinizde, | |
964 | özgün e-postadan bağımsız olarak, onları şifreleyip şifrelememeyi | |
965 | seçebilirsiniz.</p> | |
966 | ||
967 | <p>Olası saldırılara karşı daha iyi bir güvenlik için HTML'yi | |
968 | kapatabilirsiniz. Onun yerine ileti gövdesini düz metin olarak | |
969 | görüntüleyebilirsiniz. Icedove veya Thunderbird'te bunu yapmak için Görünüm | |
970 | → İleti Gövdesi → Düz Metin adımlarını izleyebilirsiniz.</p> | |
971 | ||
972 | </div> | |
973 | <!-- End .main --> | |
974 | </div> | |
975 | ||
976 | ||
977 | <!-- End #step-headers_unencrypted .step--> | |
978 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
979 | <div id="step-4c" class="step"> | |
980 | <div class="sidebar"> | |
981 | ||
982 | <p><img | |
983 | src="../static/img/tr/screenshots/step4c-Edward-response.png" | |
984 | alt="Adım 4.C Edward'ın yanıtı" /></p> | |
985 | ||
986 | </div> | |
987 | ||
988 | <!-- /.sidebar --> | |
989 | <div class="main"> | |
990 | ||
991 | <h3><em>Adım 4.c</em> Bir yanıt alın</h3> | |
992 | ||
993 | <p>Edward e-postanızı aldığında, kendi özel anahtarını kullanarak e-postanın | |
994 | şifresini çözecek ve size bir yanıt gönderecektir. </p> | |
995 | ||
996 | <p class="notes">Edward'ın yanıtlaması iki veya üç dakikayı bulabilir. Bu arada, sonraki | |
997 | adımlara atlayıp, rehberin <a href="#section6">İyi Kullanın</a> bölümünü | |
998 | inceleyebilirsiniz.</p> | |
999 | ||
1000 | <p>Edward size e-postanızı aldığını ve düz metine çevirdiğini söylediği şifreli | |
1001 | bir e-posta gönderecek. E-posta istemciniz Edward'ın iletisini otomatik | |
1002 | olarak düz metine çevirecek.</p> | |
1003 | ||
1004 | <p class="notes">E-postadaki OpenPGP düğmesi iletinin şifreli olduğunu göstermek için kilit | |
1005 | simgesi üzerinde küçük bir yeşil onay imi ve anahtarı kabul ettiğinizi ama | |
1006 | doğrulamadığınızı belirten sarı bir uyarı işareti gösterecektir. Henüz | |
1007 | anahtarı kabul etmediğinizde, orada küçük bir soru işareti göreceksiniz. Bu | |
1008 | düğmedeki uyarılara tıkladığınızda anahtarın özellikleri açılacak.</p> | |
1009 | ||
1010 | </div> | |
1011 | <!-- End .main --> | |
1012 | </div> | |
1013 | ||
1014 | ||
1015 | <!-- End #step-4c .step --> | |
1016 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
1017 | <div id="step-4d" class="step"> | |
1018 | <div class="main"> | |
1019 | ||
1020 | <h3><em>Adım 4.d</em>İmzalanmış bir deneme e-postası gönderin</h3> | |
1021 | ||
1022 | <p>GnuPG, iletileri ve dosyaları, sizden geldiğinin ve yol boyunca | |
1023 | bozulmadığının doğrulanması amacıyla imzalanız için bir yol içerir. Bu | |
1024 | imzalar kağıt-kalem kuzenlerinden daha güçlüdür: taklit edilmeleri mümkün | |
1025 | değildir, çünkü gizli anahtarınız olmadan oluşturulmaları imkansızdır (işte | |
1026 | size gizli anahtarınızı güvenli tutmak için bir başka neden).</p> | |
1027 | ||
1028 | <p>Kime olursa olsun, iletileri imzalayabilirsiniz, bu GnuPG kullandığınızı ve | |
1029 | sizinle güvenli bir iletişim kurabileceklerini herkese göstermenin muhteşem | |
1030 | bir yoludur. Eğer onlar GnuPG'ye sahip değillerse, iletinizi okuyabilecek ve | |
1031 | imzanızı göreceklerdir. Eğer GnuPG'ye sahiplerse, ayrıca imzanızın gerçek | |
1032 | olduğunu da doğrulayabileceklerdir.</p> | |
1033 | ||
1034 | <p>Edward'a gönderdiğiniz bir e-postayı imzalamak için, kendisine herhangi bir | |
1035 | ileti yazın ve kilit simgesinin yanındaki kalem simgesine tıklayın, böylece | |
1036 | simge altın rengine dönecektir. Eğer bir iletiyi imzalarsanız, iletiyi | |
1037 | göndermeden önce GnuPG sizden parola girmenizi isteyebilir, çünkü imzalamak | |
1038 | için gizli anahtarınıza ihtiyaç duyar.</p> | |
1039 | ||
1040 | <p>"Hesap Ayarları" → "Uçtan Uca Şifreleme" kısmında <span | |
1041 | style="color:#2f5faa">dijital imzayı varsayılan olarak ekle</span> | |
1042 | seçeneğini etkinleştirebilirsiniz.</p> | |
1043 | ||
1044 | </div> | |
1045 | <!-- End .main --> | |
1046 | </div> | |
1047 | ||
1048 | ||
1049 | <!-- End #step-4d .step --> | |
1050 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
1051 | <div id="step-4e" class="step"> | |
1052 | <div class="main"> | |
1053 | ||
1054 | <h3><em>Adım 4.e</em> Bir yanıt alın</h3> | |
1055 | ||
1056 | <p>Edward e-postanızı aldığında, gönderdiğiniz iletiye müdahale edilmediğini | |
1057 | doğrulamak ve size göndereceği yanıtı şifrelemek için (<a | |
1058 | href="#step-3a">3.A Adımı</a>'nda gönderdiğiniz) açık anahtarınızı | |
1059 | kullanacak.</p> | |
1060 | ||
1061 | <p class="notes">Edward'ın yanıtlaması iki veya üç dakikayı bulabilir. Bu arada, sonraki | |
1062 | adımlara atlayıp, rehberin <a href="#section6">İyi Kullanın</a> bölümünü | |
1063 | inceleyebilirsiniz.</p> | |
1064 | ||
1065 | <p>Edward'ın yanıtı, her koşulda şifrelemeyi tercih ettiği için şifreli | |
1066 | gelecektir. Eğer her şey plana uygun giderse, yanıtta "İmzanız doğrulandı." | |
1067 | yazması gerekiyor. Eğer deneme için attığınız imzalı e-posta şifrelenmişse, | |
1068 | en başta bundan söz edecektir.</p> | |
1069 | ||
1070 | <p>Edward'ın e-postasını aldığınızda açın, e-posta istemciniz e-postanın sizin | |
1071 | açık anahtarınızla şifreli olduğunu otomatik olarak bulacak ve iletiyi özel | |
1072 | anahtarınızı kullanarak şifresiz metin haline getirecektir.</p> | |
1073 | ||
1074 | </div> | |
1075 | <!-- End .main --> | |
1076 | </div> | |
1077 | <!-- End #step-4e .step --> | |
1078 | </div></section> | |
1079 | ||
1080 | ||
1081 | <!-- ~~~~~~~~~ Section 5: Learn About the Web of Trust ~~~~~~~~~ --> | |
1082 | <section class="row" id="section5"><div> | |
1083 | ||
1084 | ||
1085 | <!-- ~~~~~~~~~ section introduction: interspersed text ~~~~~~~~~ --> | |
1086 | <div class="section-intro"> | |
1087 | ||
1088 | <h2><em>#5</em> Güvenilirlik Ağını (Web of Trust) Öğrenin</h2> | |
1089 | <p><img style="float:right; width:250px; margin-bottom:20px;" src="../static/img/tr/screenshots/section5-web-of-trust.png" alt="Tüm anahtarların birbirine bir çizgi ağıyla bağlı olduğunu gösteren çizim"/></p> | |
1090 | ||
1091 | <p>E-posta şifreleme güçlü bir teknolojidir, ancak bir zayıflığı var: kişinin | |
1092 | açık anahtarının gerçekten de kendisine ait olup olmadığını doğrulama | |
1093 | yöntemine ihtiyaç duyar. Aksi halde, bir saldırganın arkadaşınızın ismiyle | |
1094 | bir e-posta adresi oluşturup, bu e-postayla anahtarlar oluşturması ve | |
1095 | arkadaşınızmış gibi davranmasını engellemek için bir yol kalmaz. Bundan | |
1096 | dolayı, e-posta şifrelemeyi geliştiren özgür yazılım programcıları anahtar | |
1097 | imzalama ve Güvenilirlik Ağı'nı yarattılar.</p> | |
1098 | ||
1099 | <p>Bir kişinin anahtarını imzaladığınızda, o anahtarın gerçekten de o kişiye | |
1100 | ait olduğunu, başka birine ait olmadığını doğruladığınızı herkese açık bir | |
1101 | şekilde söylemiş oluyorsunuz.</p> | |
1102 | ||
1103 | <p>Anahtarları imzalamak ve iletileri imzalamak aynı matematiksel işlemi | |
1104 | kullanıyor, ancak oldukça farklı etkilere sahipler. Genel olarak e-postanızı | |
1105 | imzalamak iyi bir alışkanlık, ancak kişilerin anahtarlarını gelişigüzel | |
1106 | imzalarsanız, sahtekarın birinin kimliğine yanlışlıkla kefil olabilirsiniz.</p> | |
1107 | ||
1108 | <p>Anahtarınızı kullanan bir kişi, anahtarınızın sahip olduğu imzaları | |
1109 | görebilir. Bir anahtarı, güvendiğiniz kişilerden bir çok imzaya sahipse daha | |
1110 | güvenilir olarak değerlendirebilirsiniz. Güvenilirlik Ağı, imzalar | |
1111 | aracılığıyla ifade edilen bir güven zinciriyle birbirlerine bağlı olan bütün | |
1112 | GnuPG kullanıcılarının, bir devasa ağ halinde kümeleşmesidir.</p> | |
1113 | ||
1114 | </div> | |
1115 | ||
1116 | ||
1117 | <!-- End .section-intro --> | |
1118 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
1119 | <div id="step-5a" class="step"> | |
1120 | <div class="sidebar"> | |
1121 | ||
1122 | <p><img | |
1123 | src="../static/img/tr/screenshots/step5a-key-properties.png" | |
1124 | alt="5. Bölüm: bir anahtara güvenmek" /></p> | |
1125 | ||
1126 | </div> | |
1127 | <!-- /.sidebar --> | |
1128 | <div class="main"> | |
1129 | ||
1130 | <h3><em>Adım 5.a</em> Bir anahtar imzalayın</h3> | |
1131 | ||
1132 | <p>E-posta programınızın menüsünde OpenPGP Anahtar Yöneticisine gidin ve | |
1133 | Edward'ın anahtarına sağ tıklayarak <span style="color:#2f5faa">Anahtar | |
1134 | özelliklerini</span> seçin.</p> | |
1135 | ||
1136 | <p>"Kabul" altında, <span style="color:#2f5faa">Evet, bu anahtarın doğru parmak | |
1137 | izine sahip olduğunu bizzat doğruladım"</span> seçeneğini seçebilirsiniz.</p> | |
1138 | ||
1139 | <p class="notes">Az önce bilfiil "Edward'ın açık anahtarının, gerçekten de Edward'a ait | |
1140 | olduğuna güvendiğinizi" söylediniz. Edward gerçek bir insan olmadığı için | |
1141 | bunun pek bir anlamı yok, ama uygulama için iyi ve gerçek insanlar için | |
1142 | önemli. Bir kişinin anahtarını imzalama hakkında daha fazla bilgiyi <a | |
1143 | href="#check-ids-before-signing">imzalamadan önce kimlikleri denetleyin</a> | |
1144 | bölümünde bulabilirsiniz.</p> | |
1145 | ||
1146 | ||
1147 | <!--<div id="pgp-pathfinder"> | |
1148 | ||
1149 | ||
1150 | <form enctype="application/x-www-form-urlencoded" action="/mk_path.cgi" | |
1151 | method="get"> | |
1152 | ||
1153 | <p><strong>From:</strong><input type="text" value="xD41A008" | |
1154 | name="FROM"></p> | |
1155 | ||
1156 | <p><strong>To:</strong><input type="text" value="50BD01x4" name="TO"></p> | |
1157 | ||
1158 | <p class="buttons"><input type="submit" value="trust paths" name="PATHS"><input | |
1159 | type="reset" value="reset" name=".reset"></p> | |
1160 | ||
1161 | </form> | |
1162 | ||
1163 | </div>End #pgp-pathfinder --> | |
1164 | </div> | |
1165 | <!-- End .main --> | |
1166 | </div> | |
1167 | ||
1168 | ||
1169 | <!-- End #step-5a .step --> | |
1170 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
1171 | <div id="step-identify_keys" class="step"> | |
1172 | <div class="main"> | |
1173 | ||
1174 | <h3>Anahtarları tanımlama: parmak izleri ve ID'ler</h3> | |
1175 | ||
1176 | <p>İnsanların açık anahtarları, genellikle, | |
1177 | F357AA1A5B1FA42CFD9FE52A9FF2194CC09A61E8 (Edward'ın anahtarı) şeklindeki | |
1178 | karakterlerden oluşturulmuş bir dizi olan "anahtar parmak izi" ile | |
1179 | tanımlanıyorlar. Kendi açık anahtarınızın ve bilgisayarınızda kayıtlı diğer | |
1180 | anahtarların parmak izini e-posta programınızda Anahtar Yönetimi kısmına | |
1181 | gidip, ilgili anahtara sağ tıklayıp Anahtar Özellikleri seçeneğini seçerek | |
1182 | görebilirsiniz. Her e-posta adresinizi paylaştığınızda anahtarınızın parmak | |
1183 | izini paylaşmanız iyi olacaktır. Böylece insanlar sizin açık anahtarınızı | |
1184 | bir sunucudan indirdiklerinde, doğru anahtara sahip olup olmadıklarını | |
1185 | tekrar tekrar denetlemiş olurlar.</p> | |
1186 | ||
1187 | <p class="notes">Açık anahtarlara daha kısa olan ID ile atıfta bulunulduğunu da | |
1188 | görebilirsiniz. Bu anahtar kimliği ("key ID") Anahtar Yönetimi penceresinde | |
1189 | doğrudan görüntüleniyor. Bu sekiz karakterli anahtar kimlikleri daha önce | |
1190 | kimlik tanıma amacıyla kullanılıyordu ve bunun güvenli olduğu düşünülüyordu, | |
1191 | ancak artık güvenilir olmadığı yaygın bir kanı. Anahtarın, iletişim kurmaya | |
1192 | çalıştığınız kişinin gerçek anahtarı olduğunu doğrulamak için anahtarın tüm | |
1193 | parmak izini kontrol etmeniz gerekiyor. Bir kişinin, bir anahtarın son sekiz | |
1194 | karakteriyle aynı olan bir başka anahtar oluşturarak gerçekleştirdiği | |
1195 | dolandırıcılık maalesef çok yaygın.</p> | |
1196 | ||
1197 | </div> | |
1198 | <!-- End .main --> | |
1199 | </div> | |
1200 | ||
1201 | ||
1202 | <!-- End #step-identify_keys .step--> | |
1203 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
1204 | <div id="check-ids-before-signing" class="step"> | |
1205 | <div class="main"> | |
1206 | ||
1207 | <h3><em>Önemli:</em> Anahtarları imzalamadan önce dikkat edilmesi gerekenler</h3> | |
1208 | ||
1209 | <p>Bir insanın anahtarını imzaladan önce, her zaman mutlaka o anahtarın | |
1210 | gerçekten de onlara ait olduğundan ve söyledikleri kişi olduklarından emin | |
1211 | olun. İdeal olarak bu güven, onlarla zaman içerisinde etkileşiminiz ve | |
1212 | sohbetleriniz ve diğerleriyle olan etkileşimlerine tanık olmanızdan | |
1213 | gelir. Bir anahtarı imzalarken, yalnızca kısa ID'yi değil, bütün anahtar | |
1214 | parmak izini görme talebinde bulunun. Eğer yeni tanıştığınız birinin | |
1215 | anahtarını imzalamanın önemli olduğunu düşünüyorsanız, onlardan ayrıca | |
1216 | kimlik kartlarını göstermelerini isteyerek, kimlik kartındaki isimle, açık | |
1217 | anahtardaki ismin uyuştuğundan emin olun.</p> | |
1218 | ||
1219 | ||
1220 | <!-- ~~~~~~~~~ Troubleshooting ~~~~~~~~~ --> | |
1221 | <div class="troubleshooting"> | |
1222 | ||
1223 | <h4>Gelişmiş</h4> | |
1224 | ||
1225 | <dl> | |
1226 | <dt>Güvenilirlik Ağında Uzmanlaşın</dt> | |
1227 | <dd>Maalesef, kullanıcılar arasındaki güven, <a | |
1228 | href="https://fennetic.net/irc/finney.org/~hal/web_of_trust.html">bir çok | |
1229 | insanın düşündüğü</a> şekilde yayılmıyor. GnuPG topluluğunu güçlendirmenin | |
1230 | en iyi yollarından biri Güvenilirlik Ağını derinlemesine <a | |
1231 | href="https://www.gnupg.org/gph/en/manual/x334.html">anlamak</a> ve koşullar | |
1232 | elverdiğince bir çok insanın anahtarını dikkatli bir şekilde imzalamaktan | |
1233 | geçiyor.</dd> | |
1234 | </dl> | |
1235 | ||
1236 | </div> | |
1237 | <!-- /.troubleshooting --> | |
1238 | </div> | |
1239 | <!-- End .main --> | |
1240 | </div> | |
1241 | <!-- End #check-ids-before-signing .step--> | |
1242 | </div></section> | |
1243 | ||
1244 | ||
1245 | <!-- End #section5 --> | |
1246 | <!-- ~~~~~~~~~ Section 6: Use it well ~~~~~~~~~ --> | |
1247 | <section id="section6" class="row"><div> | |
1248 | ||
1249 | ||
1250 | <!-- ~~~~~~~~~ section introduction: interspersed text ~~~~~~~~~ --> | |
1251 | <div class="section-intro"> | |
1252 | ||
1253 | <h2><em>#6</em> İyi kullanın</h2> | |
1254 | ||
1255 | <p>Herkes GnuPG'yi biraz farklı kullanır, ancak e-postanızı güvenli tutmak için | |
1256 | bazı temel uygulamaları takip etmeniz önemlidir. Bu uygulamaları takip | |
1257 | etmemek, sizin olduğu kadar, iletişim kurduğunuz kişilerin gizliliğini | |
1258 | tehlikeye sokar ve Güvenilirlik Ağına zarar verir.</p> | |
1259 | ||
1260 | </div> | |
1261 | ||
1262 | ||
1263 | <!-- End .section-intro --> | |
1264 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
1265 | <div id="step-6a" class="step"> | |
1266 | <div class="sidebar"> | |
1267 | ||
1268 | <p><img | |
1269 | src="../static/img/tr/screenshots/section6-01-use-it-well.png" | |
1270 | alt="6. Bölüm: İyi Kullanın (1)" /></p> | |
1271 | ||
1272 | </div> | |
1273 | <!-- /.sidebar --> | |
1274 | <div class="main"> | |
1275 | ||
1276 | <h3>Ne zaman şifrelemeliyim? Ne zaman imzalamalıyım?</h3> | |
1277 | ||
1278 | <p>İletilerinizi ne kadar sık şifrelerseniz, o kadar iyi. Bunun nedeni şudur: | |
1279 | eğer e-postalarınızı sadece arada sırada şifrelerseniz, her bir şifreli | |
1280 | ileti gözetim sistemleri için tehlike işareti oluşturabilir. Eğer | |
1281 | iletilerinizin hepsini veya çoğunu şifreliyorsanız, gözetimi gerçekleştiren | |
1282 | insanlar nereden başlayacağını bilemez. Elbette, bu, sadece bazı | |
1283 | e-postalarınızı şifrelemek yararsızdır anlamına gelmez. Oldukça iyi bir | |
1284 | başlangıçtır ve kitlesel gözetimi daha da zorlaştırır.</p> | |
1285 | ||
1286 | <p>Eğer kendi kimliğinizi ifşa etmeme isteğiniz dışında (bu başka koruyucu | |
1287 | tedbirler gerektirir), ister şifreleyin, ister şifrelemeyin, her iletiyi | |
1288 | imzalamamak için bir neden yok. GnuPG'yi kullananlara iletinin sizden | |
1289 | geldiğini doğrulama imkanı sağladığı gibi, imzalama ayrıca herkese GnuPG | |
1290 | kullandığınızı ve güvenli iletişimi desteklediğinizi rahatsız etmeden | |
1291 | söylemenin bir yoludur. Eğer, GnuPG'ye ilişkin bilgileri olmayan kişilere | |
1292 | sürekli olarak imzalı e-postalar gönderiyorsanız, e-posta imzanızda (metin | |
1293 | tabanlı olan, şifrelemeyle ilgili olmayan) bu rehberin bir bağlantısını da | |
1294 | paylaşmanız iyi olacaktır.</p> | |
1295 | ||
1296 | </div> | |
1297 | <!-- End .main --> | |
1298 | </div> | |
1299 | ||
1300 | ||
1301 | <!-- End #step-6a .step --> | |
1302 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
1303 | <div id="step-6b" class="step"> | |
1304 | <div class="sidebar"> | |
1305 | ||
1306 | <p><img | |
1307 | src="../static/img/tr/screenshots/section6-02-use-it-well.png" | |
1308 | alt="6. Bölüm: İyi Kullanın (2)" /></p> | |
1309 | ||
1310 | </div> | |
1311 | <!-- /.sidebar --> | |
1312 | <div class="main"> | |
1313 | ||
1314 | <h3>Geçersiz anahtarlara karşı dikkatli olun</h3> | |
1315 | ||
1316 | <p>GnuPG e-postayı güvenli kılar, ancak yine de yanlış ellere geçmiş olabilecek | |
1317 | geçersiz anahtarlar için dikkatli olmak önemlidir. Geçersiz anahtarlarla | |
1318 | şifrelenmiş e-postalar gözetim programlarıyla okunabilir.</p> | |
1319 | ||
1320 | <p>E-posta programınızda, Edward'ın size gönderdiği ilk şifreli e-postaya | |
1321 | gidin. Edward bu e-postayı sizin açık anahtarınızla şifrelediği için, | |
1322 | üstündeki "OpenPGP" düğmesinde yeşil bir onay imine sahip olacaktır.</p> | |
1323 | ||
1324 | <p><b>GnuPG'yi kullanırken, bu düğmeye bakmayı bir alışkanlık haline | |
1325 | getirin. Program, güvenilir olmayan bir anahtarla imzalanmış bir e-posta | |
1326 | aldığınızda bu düğme üzerinden uyaracaktır.</b></p> | |
1327 | ||
1328 | </div> | |
1329 | <!-- End .main --> | |
1330 | </div> | |
1331 | ||
1332 | ||
1333 | <!-- End #step-6b .step --> | |
1334 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
1335 | <div id="step-6c" class="step"> | |
1336 | <div class="main"> | |
1337 | ||
1338 | <h3>İptal sertifikanızı güvenli bir yere kopyalayın</h3> | |
1339 | ||
1340 | <p>Anahtarlarınızı oluştururken, GnuPG'nin yarattığı iptal sertifikasını | |
1341 | kaydettiğinizi hatırlıyorsunuz değil mi? Şimdi bu sertifikayı en güvenli | |
1342 | dijital deponuza (en uygun depo evinizde güvenli bir yerde saklamış | |
1343 | olduğunuz flaş bellek veya bir disktir, sürekli yanınızda taşıdığınız bir | |
1344 | aygıt değil) kopyalamanın tam zamanı. Bildiğimiz en güvenilir yol iptal | |
1345 | sertifikasını yazdırmak ve güvenli bir yerde saklamaktır.</p> | |
1346 | ||
1347 | <p>Eğer gizli anahtarınız bir şekilde kaybolur veya çalınırsa, bu sertifika | |
1348 | dosyasına ihtiyacınız olacak.</p> | |
1349 | ||
1350 | </div> | |
1351 | <!-- End .main --> | |
1352 | </div> | |
1353 | ||
1354 | ||
1355 | <!-- End #step-6c .step --> | |
1356 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
1357 | <div id="step-lost_key" class="step"> | |
1358 | <div class="main"> | |
1359 | ||
1360 | <h3><em>ÖNEMLİ:</em> Eğer biri gizli anahtarınızı ele geçirirse HIZLI DAVRANIN</h3> | |
1361 | ||
1362 | <p>Gizli anahtarınızı kaybeder veya başkası onu ele geçirirse (çalarak veya | |
1363 | bilgisayarınızı kırarak), başka birisi tarafından sizin şifreli | |
1364 | e-postalarınız okunmadan veya imzanızı taklit etmeden hemen önce onu iptal | |
1365 | etmeniz oldukça önemlidir. Bu rehber, bir anahtarı iptal etmeyi anlatmıyor, | |
1366 | ancak şu <a | |
1367 | href="https://www.hackdiary.com/2004/01/18/revoking-a-gpg-key/">talimatları</a> | |
1368 | takip edebilirsiniz. İptal işlemi bittikten sonra, genellikle anahtarınızı | |
1369 | kullandığınız herkese durumu bildirmek için yeni anahtarınızı da içeren bir | |
1370 | e-posta gönderin.</p> | |
1371 | ||
1372 | </div> | |
1373 | <!-- End .main --> | |
1374 | </div> | |
1375 | ||
1376 | ||
1377 | <!-- End #step-lost_key .step--> | |
1378 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
1379 | <div id="webmail-and-GnuPG" class="step"> | |
1380 | <div class="main"> | |
1381 | ||
1382 | <h3>Webmail ve GnuPG</h3> | |
1383 | ||
1384 | <p>E-postanıza erişmek için web tarayıcı kullanıyorsanız, bu durumda webmail | |
1385 | kullanıyorsunuz demektir. Webmail uzak bir web sitede saklanan bir e-posta | |
1386 | programıdır. Webmail'in aksine, masaüstü e-posta programınız kendi | |
1387 | bilgisayarınızda çalışır. Her ne kadar webmail şifreli e-postaları çözemese | |
1388 | de, onu şifreli halinde göstermeye devam edecektir. Eğer birincil olarak | |
1389 | webmail kullanıyorsanız, karışık bir e-posta aldığınızda e-posta istemcinizi | |
1390 | açacağınızı bilmelisiniz.</p> | |
1391 | ||
1392 | </div> | |
1393 | <!-- End .main --> | |
1394 | </div> | |
1395 | ||
1396 | ||
1397 | <!-- End #webmail-and-GnuPG .step--> | |
1398 | <!-- ~~~~~~~~~ a div for each step ~~~~~~~~~ --> | |
1399 | <div id="step-6d" class="step"> | |
1400 | <div class="main"> | |
1401 | ||
1402 | <h3>AÇIK ANAHTARINIZI ÇEVRİM İÇİ KİMLİĞİNİZİN BİR PARÇASI YAPIN</h3> | |
1403 | ||
1404 | <p> İlk olarak açık anahtarınızın parmak izini, e-posta imzanıza ekleyin ve en | |
1405 | azından beş arkadaşınıza az önce GnuPG kurduğunuzu söyleyerek açık | |
1406 | anahtarınızın parmak izinden söz eden bir e-posta yazın. Bu rehberin | |
1407 | bağlantısını paylaşarak, size katılmalarını isteyin. Ayrıca, paylaşmaya | |
1408 | uygun müthiş bir <a href="infographic.html">infografik olduğunu da | |
1409 | unutmayın.</a></p> | |
1410 | ||
1411 | <p class="notes">Açık anahtarınızın parmak izini, e-postanızı herhangi bir kişinin göreceği | |
1412 | herhangi bir mecrada paylaşın: sosyal medya profillerinizde, blogunuzda, | |
1413 | websitenizde veya kartvizitinizde. (Özgür Yazılım Vakfı'nda bizler <a | |
1414 | href="https://fsf.org/about/staff">çalışanlar sayfasında</a> paylaşıyoruz.) | |
1415 | Açık anahtar parmak izi olmayan bir e-posta gördüğümüzde bir şeylerin eksik | |
1416 | olduğunu hissettirecek kültürü edinmemiz gerekiyor.</p> | |
1417 | ||
1418 | </div> | |
1419 | <!-- End .main--> | |
1420 | </div> | |
1421 | <!-- End #step-6d .step--> | |
1422 | </div></section> | |
1423 | ||
1424 | ||
1425 | <!-- End #section6 --> | |
1426 | <!-- ~~~~~~~~~ Section 7: Next steps ~~~~~~~~~ --> | |
1427 | <section class="row" id="section7"> | |
1428 | <div id="step-click_here" class="step"> | |
1429 | <div class="main"> | |
1430 | ||
1431 | <h2><a href="next_steps.html">Tebrikler! Sonraki adımları inceleyin</a></h2> | |
1432 | ||
1433 | </div> | |
1434 | <!-- End .main --> | |
1435 | </div> | |
1436 | <!-- End #step-click_here .step--> | |
1437 | </section> | |
1438 | ||
1439 | ||
1440 | ||
1441 | ||
1442 | ||
1443 | <!-- End #section7 --> | |
1444 | <!-- ~~~~~~~~~ FAQ ~~~~~~~~~ --> | |
1445 | <!-- When un-commenting this section go to main.css and search | |
1446 | for /* Guide Sections Background */ then add #faq to the desired color | |
1447 | <section class="row" id="faq"> | |
1448 | <div> | |
1449 | <div class="sidebar"> | |
1450 | ||
1451 | <h2>FAQ</h2> | |
1452 | ||
1453 | </div> | |
1454 | <div class="main"> | |
1455 | ||
1456 | <dl> | |
1457 | <dt>My key expired</dt> | |
1458 | <dd>Answer coming soon.</dd> | |
1459 | ||
1460 | <dt>Who can read encrypted messages? Who can read signed ones?</dt> | |
1461 | <dd>Answer coming soon.</dd> | |
1462 | ||
1463 | <dt>My email program is opening at times I don't want it to open/is now my | |
1464 | default program and I don't want it to be.</dt> | |
1465 | <dd>Answer coming soon.</dd> | |
1466 | </dl> | |
1467 | ||
1468 | </div> | |
1469 | </div> | |
1470 | </section> --> | |
1471 | <!-- End #faq --> | |
1472 | <!-- ~~~~~~~~~ Footer ~~~~~~~~~ --> | |
1473 | <footer class="row" id="footer"><div> | |
1474 | <div id="copyright"> | |
1475 | ||
1476 | <h4><a href="https://u.fsf.org/ys"><img | |
1477 | alt="Özgür Yazılım Vakfı" | |
1478 | src="../static/img/fsf-logo.png" /></a></h4> | |
1479 | ||
1480 | <p>Copyright © 2014-2021 <a href="https://u.fsf.org/ys">Free Software | |
1481 | Foundation</a>, Inc. <a | |
1482 | href="https://my.fsf.org/donate/privacypolicy.html">Gizlilik | |
1483 | Politikası</a>. Lütfen <a href="https://u.fsf.org/yr">üye olarak bize | |
1484 | katılarak çalışmalarımızı destekleyin.</a></p> | |
1485 | ||
1486 | <p>Bu sayfadaki resimler <a | |
1487 | href="https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/deed.tr">Creative Commons | |
1488 | Atıf 4.0 Uluslararası lisansı (veya sonraki bir sürümü)</a> ve diğer şeyler | |
1489 | <a href="https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/deed.tr">Creative | |
1490 | Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası lisansı (veya sonraki bir | |
1491 | sürümü)</a> kapsamındadır. Andrew Engelbrecht <andrew@engelbrecht.io> | |
1492 | ve Josh Drake <zamnedix@gnu.org> tarafından geliştirilen, GNU Affero | |
1493 | Genel Kamu Lisansı kapsamında yayınlanan <a | |
1494 | href="https://agpl.fsf.org/emailselfdefense.fsf.org/edward/CURRENT/edward.tar.gz">Edward | |
1495 | yanıt botunun kaynak kodunu</a> indirebilirsiniz. <a | |
1496 | href="https://www.gnu.org/licenses/license-list.tr.html#OtherLicenses">Neden | |
1497 | bu lisanslar?</a></p> | |
1498 | ||
1499 | <p>Rehberde ve infografikte kullanılan yazı tipleri: <a | |
1500 | href="https://www.google.com/fonts/specimen/Dosis">Dosis</a> (Pablo | |
1501 | Impallari), <a | |
1502 | href="http://www.google.com/fonts/specimen/Signika">Signika</a> (Anna | |
1503 | Giedryś), <a | |
1504 | href="http://www.google.com/fonts/specimen/Archivo+Narrow">Archivo | |
1505 | Narrow</a> (Omnibus-Type), <a | |
1506 | href="https://libreplanet.org/wiki/GPG_guide/Graphics_Howto#Pitfalls">PXL-2000</a> | |
1507 | (Florian Cramer).</p> | |
1508 | ||
1509 | <p>Yazı tiplerini, resim kaynak dosyalarını ve Edward'ın iletilerinin | |
1510 | metinlerini de içeren bu rehberin <a | |
1511 | href="emailselfdefense_source.zip">kaynak kodlarını</a> indirin.</p> | |
1512 | ||
1513 | <p>Bu site, Weblabels standartı olan <a | |
1514 | href="https://www.fsf.org/campaigns/freejs">özgür JavaScript</a> | |
1515 | etiketlendirmesini kullanıyor. JavaScript <a | |
1516 | href="https://weblabels.fsf.org/emailselfdefense.fsf.org/" | |
1517 | rel="jslicense">kaynak kodu ve lisans bilgisini</a> inceleyin.</p> | |
1518 | ||
1519 | </div> | |
1520 | ||
1521 | <!-- /#copyright --> | |
1522 | <p class="credits">İnfografik ve rehber tasarımını yapan: <a rel="external" | |
1523 | href="https://jplusplus.org"><strong>Journalism++</strong><img | |
1524 | src="static/img/jplusplus.png" | |
1525 | alt="Journalism++" /></a></p> | |
1526 | <!-- /.credits --> | |
1527 | </div></footer> | |
1528 | ||
1529 | ||
1530 | <!-- End #footer --> | |
1531 | <script type="text/javascript" | |
1532 | src="../static/js/jquery-1.11.0.min.js"></script> | |
1533 | <script type="text/javascript" | |
1534 | src="../static/js/scripts.js"></script> | |
1535 | ||
1536 | <!-- Piwik --> | |
1537 | <script type="text/javascript"> | |
1538 | // @license magnet:?xt=urn:btih:cf05388f2679ee054f2beb29a391d25f4e673ac3&dn=gpl-2.0.txt GPL-2.0-or-later | |
1539 | var _paq = _paq || []; | |
1540 | _paq.push(["trackPageView"]); | |
1541 | _paq.push(["enableLinkTracking"]); | |
1542 | ||
1543 | (function() { | |
1544 | var u = (("https:" == document.location.protocol) ? "https" : "http") + "://"+"piwik.fsf.org//"; | |
1545 | _paq.push(["setTrackerUrl", u+"piwik.php"]); | |
1546 | _paq.push(["setSiteId", "13"]); | |
1547 | var d=document, g=d.createElement("script"), s=d.getElementsByTagName("script")[0]; g.type="text/javascript"; | |
1548 | g.defer=true; g.async=true; g.src=u+"piwik.js"; s.parentNode.insertBefore(g,s); | |
1549 | })(); | |
1550 | // @license-end | |
1551 | </script> | |
1552 | ||
1553 | ||
1554 | <!-- End Piwik Code --> | |
1555 | <!-- Piwik Image Tracker --> | |
1556 | <noscript><img src="https://piwik.fsf.org//piwik.php?idsite=13&rec=1" style="border:0" alt="" /></noscript> | |
1557 | ||
1558 | <!-- End Piwik --> | |
1559 | </body> | |
1560 | </html> |